Nr.
15.
Krakusy
(Mazur Dwernickiego po pierwszej bitwie 14 lutego 1831)
Кракусы
(Мазурка Дверницкого после первой битвы 14 февраля 1831)
Muzyka: M. Korotyński
Słowa: Wincenty Pol
Grzmią pod Stoczkiem armaty,
Błyszczą białe rabaty,
А Dwernicki na przedzie
Na Moskala nas wiedzie.
«Неj za lance сhłорасу!
Czego będziem tu stali?
Tam się biją rodacy,
А myż będziem słuchali?»
«Chodźwa trzepać Moskala.
Во dziś Polska powstała!
Nich nam Polski nie kala -
Hej zabierzwa mu działa!»
I zerwali się razem,
Posterunek rzucili,
Nie wołani rozkazem,
Na batalię przybyli.
«Cóż to słychać, ułanie?»
Pyta jeden z nich żwawo;
— «Kropią naszych mospanie,
Słońce zeszło dziś krwawo!»
— «Ejże kropią, mówicie?!»
Jakże kropić nie mają,
Kiedy wy tu stoicie.
A wej oni strzelają?!
«Wszak to działa nie dziwo?
Wszak to blizko, wiarusy,
Hej na działa — а żywo!
Dalej naprzód krakusy!»
I krzyknęli wraz: «Hurra!!!»
«Właśnie, gdy wróg nacierał
«Со tam leci za chmura?»
Pyta sztabu jenerał.
— «Jenerale! krakusy
Znać swą pocztę rzucili»
— «Oszaleli wiarusy,
Bez rozkazu ruszyli»,
«A to czyste waryaty!
Patrz, jak lесą ро roli —
Patrz, jak wiercą granaty!
Nie daruję swawoli!»
Lecz gdy wódz się tak gniewa,
Groźnie patrzy dо koła;
Ktoś od walki przybywa
I z daleka już woła:
— «Jenerale! to chwaty!
Od lewego tam skrzydła
Wiodą cztery armaty
I Moskali jak bydła!»
Lecą, lecą wzdłuż błonia,
Grzmią krakowskie kopyta;
A Dwernicki spiął konia
I okrzykiem ich wita:
«Dzielnieście się spisali!
Zawsze Polak tak bije!»
А krakusy wołali:
«Nasza Polska niech żyje!!!"
Jeszcze Polska nie zginęła! Pieśni patryotyczne i narodowe. Zebrał
Francisek Barański. New York, N.Y., The Polish Book Importing Co., Inc., 1944.
- без указания автора музыки
Кракусы - род польской легкой кавалерии (в основном
значении слова, кракусы - жители краковских земель). Текст песни -
стихотворение из сборника Винсента Поля (Wincenty
Pol, 1807-1872) "Песни Януша", выпущенного в Париже в 1835 году
с фиктивной датировкой 1833-м годом. Сборник включил 51 стихотворение, посвященное
Ноябрьскому восстанию 1830-31 гг. (powstanie
listopadowe, 29.11.1830 - 21.10.1831). Эти стихи Винсент Поль начал писать,
вероятнее всего, еще в дни восстания и продолжил в эмиграции. В дальнейшем многие
были положены на музыку и стали популярными песнями. Сам Винсент Поль участвовал
в восстании подхорунжим 10 полка литовских уланов, награжден орденом Virtuti
Militari и получил звание подпоручика.
В песне речь идет о первой битве Ноябрьского восстания 1830-1831 гг., произошедшей
14 февраля 1831 г. под Сточком. Корпус, сформированный генералом Юзефом
Дверницким (Józef
Dwernicki, 1779-1857), атаковал русские части и захватил их артиллерию.
Из текста песни следует, что кавалеристы Дверницкого пошли в атаку, решившую
исход дела, самовольно, без приказа. "Чистые сумасшедшие" - бросает
реплику генерал, видя свою кавалерию, летящую в разрывах артиллерийских гранат.
А по окончании битвы восхищяется ею же: "Поляк всегда так сражается!"
Генерал Юзеф Дверницкий (1779-1857)