(Не было места для Тебя)
Muzyka: ks. Józef Łaś
Słowa: ks. Mateusz Jeż
1. Nie było miejsca dla Ciebie
w Betlejem w żadnej gospodzie,
i narodziłeś się, Jezu,
w stajni, ubóstwie i chłodzie.
Nie było miejsca, choć zszedłeś
jako Zbawictel na ziemię,
by wyrwać z czarta niewoli
nieszczęsne Adama plemię.
2. Nie było miejsca, choć zszedłeś
ludzkość przytulić do łona
i podać z krzyża grzesznikom
zbawcze skrwawione ramiona.
Nie było miejsca, choć zszedłeś
ogień miłości zapalić
i przez swą Mękę najdroższą
świat od zagłady ocalić.
3. Gdy liszki mają swe jamy
i ptaszki swoje gniazdeczka,
dla Ciebie brakło gospody,
Tyś musiał szukać żłóbeczka.
А dzisiaj czemu wśród ludzi
łez tyle, jęków, katuszy?
Во nie ma miejsca dla Ciebie
w niejednej człowieczej duszy.
Twórcami kolędy Nie było miejsca dla Ciebie są dwaj jezuici: ks. Mateusz Jeż — autor tekstu i ks. Józef Łaś — twórca muzyki. Po raz pierwszy kolęda ukazała się w ukladzie na dwa głosy równe w zbiorze Największa kantyczka z nutami na 2—3 głosy, opracowanym przez Józefa Albina Gwoździowskiego (wyd. Wieliczka—Tarnów 1938, s 179—180). W czasie wojny zdobyła ona wielką popularność, zwłaszcza wśród Polaków więzionych w obozach koncentracyjnych i łagrach. Istnieją różne opracowania chóralne tej kolędy. W druku ukazały się układy Michała Winiarza i Stanisława Wlazełki na czterogłosowy chór mieszany (Ks. Stanisław Ormiński, Kolędy. Rumia 1983).
Do tekstu Nie było miejsca dla Ciebie drugą wersję muzyki skomponował Ludomir Szopiński. Kompozytor napisał ją podczas wojny w obozie koncentracyjnym, gdzie wykonywał ją ze współwięźniami. Po wojnie Ludomir Szopiński był dyrygentem Chóru Polskiego Radia we Wrocławiu. Kolędę z muzyką Szopińskiego wykonuje m.in. Chór Uniwersytetu Kardynala Stefana Wyszyńskiego w Warszawie pod dyrekcją ks. Kazimierza Szymonika, który nagrał ją także na płycie CD.
Maria Wacholc. Śpiewnik polski. Wydanie I. Kraków 2002, Oficyna Wydawnicza «Impuls».
Рождественскую песнь "Не было места для Тебя" написали два иезуита: ксёндз Матеуш Еж - текст, - и ксёндз Юзеф Лаш — музыку. Впервые опубликована в переложении на два голоса в "Самом большом сборнике песнопений с нотами для 2-3 голосов", составленным Юзефом Альбином Гвоздзёвским (изд. Величка-Тарнов, 1938, стр. 179—180). Во время войны песнь приобрела большую популярность, особенно среди поляков-заключенных в немецких концлагерях и лагерях советских. Существуют разные хоровые обработки. В печати вышли обработки Михала Виняжа и Станислава Влазелки для смешанного четырехголосного хора (Ксёндз Станислав Орминьский, Колядки, Румия, 1983).
К тексту "Не было места для Тебя" еще одну версию мелодии создал композитор Людомир Шопиньский. Написал он ее во время войны в концлагере, где ее исполнял вместе с другими заключенными. После войны Людомир Шопиньский был дирижером Хора Польского радио во Вроцлаве. Песнь с музыкой Шопиньского исполняет, например, Хор Университета кардинала Стефана Вышиньского в Варшаве под управлением ксёндза Казимежа Шимоника - это исполнение было записано на CD.
Подстрочный перевод:
Не было места для Тебя
1. Не было места для Тебя
в Вифлееме ни на одном постоялом дворе,
и родился ты, Иисус,
в хлеву, в убожестве и холоде.
Не было места, хотя ты сошел
как Избавитель на землю,
чтобы вырвать из неволи чёрта
несчастное Адама племя.
2. Не было места, хотя ты сошел
человечество прижать к груди
и подать с креста грешникам
спасительные окровавленные руки.
Не было места, хотя ты сошел
огонь любви зажечь
и своей самой тяжкой Мукой
мир от гибели исцелить.
3. Лисицы имеют свои норы,
и пташки свои гнездышки,
а для Тебя не нашлось постоялого двора,
Ты должен был искать ясли.
А сейчас почему среди людей
столько слез, стонов, страданий?
Потому что нет места для Тебя
ни в одной человеческой душе.
Перевод a-pesni, 21.8.2008