Nr. 9 b.

Śpiew rotmistrza
(Песнь ротмистра)

Czyli pamiętasz, mówił dо żołnierza
Poważny Rotmistrz оd znaku pancerza,
Czyli pamiętasz, jak z Kosynierami
Mężnie walczyłeś pod Racławicami?
Czyli pamiętasz, jak wobec Kościuszki
Wpadł jeden Polak na moskiewskie puszki,
Przez jedno czapką zapału przykrycie,
Ocalił wodza l rycerzy życie.

Czyli pamiętasz ów sztandar rolniczy,
Со go nazywać śmiano buntowniczy;
Snopek i kosa, nie herby korony,
Wyszyte były na hasło obrony?
Przed nim pierzchały dumne Brandebury,
Czy pod Bydgoszczą, czyli w przejściu Bzury:
Czyli pamiętasz, żeśmy byli sami,
Cośmy walczyli z trzema mocarstwami?

Czyli pamiętasz, żе nakoniec siła
Bytu Ojczyzny mężnych pozbawiła,
Czyli pamiętasz, żeśmy rozprószeni
Szukali siebie ро świata przestrzeni?
Ojczyzny świętym szałem zachwycony
Polak formował włoskie legiony,
Nie dbał о stopień, żył w nędzy bez płacy,
Wsparciem Rodaków bili się Polacy!

Czyli pamiętasz, kiedyśmy z czarnemi
Bili się boso po spieczonej zlemi,
Skwar, głód, choroby i rozliczne blizny
Znosił cierpliwie Polak dla Ojczyzny?
Wspomnij, żeś widział piramidy szczyty,
Żе twój jest napis wśród mężnych wyryty;
Że sława, głosząc Francuzów zwycięstwo,
Wszędzie Polaka umieściła męstwo.

Czyli pamiętasz, że jak błyskawice
Przebiegaliśmy niemieckie stolice;
Nakoniec Polska krzywd swoich mściciela
Ujrzała, а w nim bytu wskrzesiciela.
Wyrzekł: “Obaczę, czy jesteście godni,
Daję wam czasu do czterech tygodni.
Chcę оd was wojska trzydzieści tysięcy",
Miesiąc nie wyszedł, а stanęło więcej!

Czyli pamiętasz, kiedy роd Raszynem
Żołnierz nasz polski okrył się wawrzynem;
Zebrana siła Ferdynanda cała,
Garstki Polaków pobić nie zdołała?
We dwóch miesiącach, chciej przypomnieć sobie,
Oczyściliście Galicje obie,
Zapał powszechny był w każdym człowieku
Dla kraju i dla bohatera wieku!

Uległ nakoniec i оręż zwyięzki,
Ро świetnych bitwach nastąpiły klęski,
Gdy sprzymierzeńcy i swoi zdradzali,
Polacy jedni wierni mu zostali!
Czyli pamiętasz?! — już nie masz pamiątki;
Wielkości dawnej zachowajmy szczątkj:
А gdy nadziei w przyszłości nie robię,
Chciej łez poświęcić kilka na mym grobie.

Jeszcze Polska nie zginęła! Pieśni patryotyczne i narodowe. Zebrał Francisek Barański. New York, N.Y., The Polish Book Importing Co., Inc., 1944.


В песне ротмистр спрашивает солдата, помнит ли тот битвы времен восстания Тадеуша Костюшки и наполеоновских войн, в которых они оба участвовали. Соответственно, песня написана после этих событий - но наверняка не позднее Ноябрьского восстания 1830-31 гг., после которого Польше запрещено было иметь собственную армию, да и участники восстания Костюшки (1794 г.) к тому времени ушли из жизни или были в весьма преклонных годах.

В сборнике песня дана в числе песен, исполняемых на ту же мелодию, что и "Pułk czwarty" (как и близкая песня - отрывок из оперы "Stary Wódz"), но они не совсем совпадают по стихотворному размеру.